Các lỗi sai thường gặp khi tự học từ vựng tiếng Anh

Việc sở hữu một vốn từ phong phú sẽ khiến việc sử dụng tiếng Anh trở nên dễ dàng và thuận lợi hơn. Tuy nhiên, làm thế nào để tăng vốn từ vựng vẫn là thách thức mà không phải ai cũng giải quyết được, bởi trí nhớ của chúng ta không hoạt động như một ổ cứng máy tính, chỉ cần sao chép là có thể ghi nhớ. Vì vậy, trong bài viết này, hãy cùng STUDY4 khám phá những sai lầm thường gặp khi học từ vựng tiếng Anh!

I. Các lỗi sai thường gặp khi tự học từ vựng tiếng Anh

Các lỗi sai thường gặp khi tự học từ vựng tiếng Anh

1. Học thuộc lòng tất cả các từ mới

Đây là một lỗi mà hầu hết những người mới bắt đầu học tiếng Anh đều gặp phải. Họ thường có thói quen gạch chân hoặc ghi chú tất cả các từ vựng mà mình chưa biết nghĩa (trong sách, báo, bài viết,...), sau đó tra nghĩa và cố gắng ghi nhớ toàn bộ những từ đó. Tuy nhiên, phương pháp học này thường mất nhiều thời gian và không mang lại hiệu quả cao.

Thứ nhất, đối với người học tiếng Anh, đặc biệt là người mới bắt đầu hoặc có vốn từ hạn chế, sẽ gặp phải rất nhiều từ mới, và việc nhớ hết tất cả các từ này gần như là không thể.

Thứ hai, không phải từ vựng nào cũng cần phải học. Một số từ, đặc biệt là từ chuyên ngành, ít khi được sử dụng trong giao tiếp hàng ngày hoặc trong những ngữ cảnh thông thường. 

Cách khắc phục: Nếu bạn học tiếng Anh với mục tiêu giao tiếp hoặc phục vụ cho công việc đơn giản, hãy tập trung vào việc học những từ vựng quan trọng và liên quan trực tiếp đến lĩnh vực của mình, thay vì cố gắng học các từ chuyên ngành ít dùng. Luyện tập và lặp lại thường xuyên trong quá trình sử dụng tiếng Anh sẽ giúp bạn ghi nhớ tốt hơn. Tránh học những từ hiếm gặp hoặc không có giá trị thực tiễn đối với nhu cầu của bạn.

2. Học nhồi nhét

Hiểu rõ vai trò quan trọng của từ vựng, nhiều người học thường đề ra mục tiêu học càng nhiều từ càng tốt trong thời gian ngắn (ví dụ: học 30 từ mới mỗi ngày). Tuy nhiên, phương pháp này có thể không đạt được kết quả như mong đợi vì một số lý do:

• Ép buộc não bộ phải ghi nhớ quá nhiều từ vựng trong thời gian ngắn có thể dẫn đến tình trạng căng thẳng, áp lực, khiến người học cảm thấy lo lắng mỗi khi học từ. 
• Việc học quá nhiều từ cùng lúc có thể giúp nhớ trong thời gian ngắn (như 1-2 ngày hoặc 1 tuần), nhưng về lâu dài (6 tháng đến 1 năm) lại rất khó để giữ lại toàn bộ kiến thức. 

Điều này có thể dẫn đến tình trạng người học tiêu tốn nhiều thời gian để học từ vựng, nhưng sau một thời gian, khi gặp lại các từ đã học, thường sẽ không nhớ được nghĩa, cách viết hoặc cách sử dụng. Đặc biệt, trước các kỳ thi quan trọng hoặc thi giữa kỳ, nếu bạn cố nhồi nhét quá nhiều từ vựng tiếng Anh, sẽ chỉ khiến bạn cảm thấy áp lực, mệt mỏi và chắc chắn sẽ gặp khó khăn trong việc ghi nhớ từ vựng.

Cách khắc phục: Bạn nên học từ vựng với tốc độ hợp lý, tránh việc tự tạo áp lực bằng cách cố nhớ quá nhiều từ cùng lúc. Một cách tiếp cận hiệu quả là học theo nhóm từ nhỏ mỗi ngày, khoảng 5-10 từ, và trước khi học từ mới, hãy ôn lại những từ đã học trước đó.

3. Không biết vận dụng từ vựng đã học

Đây có thể là một lỗi phổ biến mà nhiều người học gặp phải, và nó cũng là hệ quả của những sai lầm trước đó, như học thuộc tất cả từ vựng hoặc học quá nhiều từ cùng lúc. Việc chỉ học từ vựng mà không thực hành, không sử dụng chúng trong các câu nói hoặc viết lách và không lặp lại thường xuyên sẽ khiến bạn sẽ dễ dàng quên những từ đã học.

Các nghiên cứu cho thấy trí nhớ của con người gồm hai phần: trí nhớ ngắn hạn và trí nhớ dài hạn. Nếu bạn chỉ học từ vựng mà không áp dụng chúng, bạn sẽ không thể lưu giữ chúng trong trí nhớ dài hạn. Để chuyển từ vựng vào trí nhớ dài hạn, bạn cần lặp lại ít nhất 30 lần. Do đó, ngoài việc học từ mới, hãy thường xuyên sử dụng chúng trong các kỹ năng khác để ghi nhớ lâu hơn.

Cách khắc phục: Khi học một từ mới, hãy đặt câu với từ đó để hiểu rõ hơn về ngữ cảnh sử dụng và rèn luyện kỹ năng viết. Bạn có thể viết các câu, dùng từ đó trong các cuộc trò chuyện, hoặc tự tạo ra các tình huống để thực hành. Việc này sẽ giúp bạn cải thiện nhanh chóng và hiệu quả hơn.

4. Chỉ học nghĩa của từ nhưng không nắm rõ ngữ cảnh

Nhiều người học chỉ tập trung vào việc học nghĩa và cách viết của từ vựng mà không chú ý đến ngữ cảnh và loại từ của từ đó. Có nhiều từ trong từng trường hợp lại mang nét nghĩa khác hay với mỗi từ loại lại chỉ sự vật khác. Do đó, việc hiểu rõ loại từ (danh từ, động từ, tính từ, trạng từ,…) và cách sử dụng (vị trí trong câu, các từ đi kèm,…) là rất quan trọng. Điều này giúp người học sử dụng từ vựng chính xác hơn, từ đó làm cho câu nói hoặc câu viết của họ trở nên có nghĩa và đúng ngữ pháp.

Cách khắc phục: Thay vì học từ vựng một cách rời rạc, hãy học chúng trong các câu đầy đủ hoặc đoạn văn. Cách này giúp bạn nắm bắt cách sử dụng từ trong các tình huống cụ thể, từ đó cải thiện khả năng ghi nhớ từ lâu hơn và sử dụng chúng chính xác hơn.

Bạn cũng có thể học từ theo chủ đề, bắt đầu từ những từ dễ trước và dần chuyển sang những từ khó hơn để tránh cảm giác nhàm chán. Đối với các nhóm từ vựng, hãy phân chia thành các nhóm như từ trái nghĩa, từ đồng nghĩa, collocations, hoặc từ phát âm tương tự. Khi học từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa, hãy nghiên cứu kỹ ngữ cảnh sử dụng của từng từ. Tìm hiểu từ nào phù hợp cho ngữ cảnh trang trọng và từ nào dùng trong giao tiếp thông thường. Ví dụ, mặc dù "big" và "large" đều có nghĩa là "lớn," "big" thường được dùng trong giao tiếp hàng ngày, trong khi "large" thường xuất hiện trong văn bản trang trọng.

5. Không ôn lại từ vựng đã học

Một sai lầm nghiêm trọng là học từ mới một lần và không ôn lại sau đó. Bộ não của chúng ta dễ quên thông tin mới nếu không được củng cố qua việc ôn tập định kỳ. Khi bạn học một từ mới lần đầu, trí nhớ ngắn hạn của bạn có thể ghi nhớ nó, nhưng nếu không ôn tập, từ vựng đó sẽ nhanh chóng bị lãng quên chỉ trong vài ngày hoặc thậm chí vài giờ sau khi học.

Cách khắc phục: Bạn học có thể tham khảo phương pháp ôn tập lặp lại theo khoảng thời gian (Spaced Repetition). Phương pháp này yêu cầu bạn ôn tập từ vựng theo các khoảng thời gian cụ thể, chẳng hạn như sau 1 ngày, 1 tuần, 1 tháng, và dần dần kéo dài thời gian giữa các lần ôn tập.

Nguyên tắc của Spaced Repetition là mỗi khi bạn ôn lại thông tin ngay trước khi có nguy cơ quên, khả năng nhớ lại thông tin đó sẽ được củng cố. Khi từ vựng được ôn tập nhiều lần với khoảng cách ngày càng lớn, nó sẽ được củng cố vào trí nhớ dài hạn, giúp tối ưu hóa thời gian học và giảm thiểu tình trạng quên từ vựng.

6. Không chú trọng phát âm và trọng âm

Nhiều người nghĩ rằng phát âm chỉ quan trọng trong giao tiếp, nhưng thực tế là ngay cả khi học từ vựng, việc có phát âm và trọng âm chính xác cũng giúp bạn ghi nhớ từ lâu hơn.

Cách phiên âm của từ xác định cách đọc của nó, vì vậy nếu bạn hiểu được cách phát âm của từ, bạn sẽ dễ dàng nghe và hiểu người khác khi họ nói. Việc chuẩn hóa phát âm ngay từ đầu rất quan trọng để tránh mắc phải lỗi phát âm sai hoặc “Việt hóa” tiếng Anh, điều này có thể làm bạn nhớ sai cách đọc và gây khó khăn trong việc học tiếng Anh lâu dài.

Cách khắc phục: Nếu bạn phát âm từ vựng sai, điều đó có thể khiến người nghe hiểu nhầm ý bạn, gây trở ngại cho việc học tiếng Anh trong dài hạn. Do đó, ngay từ khi bắt đầu học tiếng Anh, bạn nên học cách phiên âm và phát âm chính xác các từ mới. Việc này sẽ giúp bạn tránh những lỗi phát âm. Bạn có thể sử dụng từ điển với phiên âm quốc tế (IPA) hoặc các công cụ phát âm như Google Translate và Forvo để luyện tập và cải thiện phát âm của mình.

II. Các phương pháp học từ vựng tiếng Anh hiệu quả

Các phương pháp học từ vựng tiếng Anh hiệu quả

1. Phương pháp Học từ vựng theo Ngữ cảnh (Contextual Learning)

Học từ vựng không chỉ đơn giản là nhớ nghĩa của từng từ mà quan trọng hơn là hiểu cách sử dụng từ đó trong ngữ cảnh cụ thể. Học từ vựng theo ngữ cảnh giúp bạn không chỉ nhớ từ nhanh hơn mà còn biết cách sử dụng từ đúng cách trong từng tình huống cụ thể.

Cách thực hiện:

• Đọc sách, báo, tài liệu tiếng Anh: Khi bạn gặp từ mới trong các bài đọc, đừng chỉ tra nghĩa mà hãy chú ý đến cách từ đó được sử dụng trong câu, cấu trúc ngữ pháp xung quanh và ngữ cảnh mà nó xuất hiện.
• Ghi chú từ trong ngữ cảnh: Khi học một từ mới, hãy ghi lại câu gốc mà từ đó xuất hiện. Ví dụ, thay vì chỉ học từ "appreciate" có nghĩa là "đánh giá cao," hãy học câu như: "I really appreciate your help." Điều này giúp bạn nhớ từ nhanh hơn và biết cách dùng từ trong ngữ cảnh thực tế.
• Xem phim, nghe nhạc, podcast: Việc nghe và xem tài liệu bằng tiếng Anh giúp bạn tiếp xúc với từ vựng trong bối cảnh giao tiếp tự nhiên. Bạn sẽ học cách người bản ngữ sử dụng từ vựng trong cuộc sống hàng ngày.

2. Sử dụng Phương pháp Học Lặp lại theo Khoảng thời gian (Spaced Repetition)

Phương pháp ôn tập lặp lại theo khoảng thời gian (Spaced Repetition) là một trong những cách hiệu quả nhất để ghi nhớ từ vựng lâu dài. Thay vì ôn tập từ vựng hàng ngày, bạn sẽ ôn lại từ đó theo các khoảng thời gian nhất định (1 ngày, 1 tuần, 1 tháng, v.v.). 

Xem thêm: Phương pháp lặp lại ngắt quãng và tip học từ vựng tiếng Anh nhớ lâu

Cách thực hiện:

• Sử dụng ứng dụng: Các app học tập như Anki, Quizlet, Memrise cung cấp hệ thống ôn tập lặp lại tự động, giúp bạn ôn lại từ vựng vào những thời điểm cần thiết.
• Xây dựng kế hoạch ôn tập: Bạn có thể tự tạo một bảng theo dõi từ vựng, trong đó ghi rõ ngày học từ mới và ngày sẽ ôn tập lại từ đó. Ví dụ, bạn có thể ôn lại từ vựng sau 1 ngày, 1 tuần, 1 tháng, và tiếp tục kéo dài khoảng thời gian giữa các lần ôn tập.

3. Phương pháp Flashcards (Thẻ từ vựng)

Flashcards là một công cụ học từ vựng phổ biến và hiệu quả. Đây là phương pháp truyền thống giúp bạn học từ vựng nhanh chóng và dễ dàng mang theo bên mình.

Xem thêm: Cách học từ vựng bằng flashcard giúp bạn học thuộc từ siêu nhanh

Cách thực hiện:

• Tạo flashcards giấy: Bạn có thể sử dụng giấy để tạo flashcards. Một mặt của tấm thẻ ghi từ vựng, mặt kia ghi nghĩa của từ hoặc một ví dụ sử dụng từ đó.
• Sử dụng flashcards online: Các ứng dụng như Anki, Quizlet cho phép bạn tạo flashcards điện tử và học mọi lúc mọi nơi. Các ứng dụng này còn tích hợp phương pháp Spaced Repetition, giúp bạn ôn lại từ vựng theo lịch trình.
• Sử dụng hình ảnh và âm thanh: Để tăng hiệu quả học tập, bạn có thể thêm hình ảnh minh họa hoặc âm thanh (nếu dùng flashcards điện tử) giúp não bộ liên kết từ vựng với hình ảnh hoặc âm thanh, giúp nhớ từ nhanh hơn.

4. Học từ vựng qua Chủ đề (Thematic Learning)

Học từ vựng theo chủ đề giúp bạn học nhanh hơn và dễ dàng kết nối các từ với nhau. Thay vì học từ một cách rời rạc, học theo nhóm từ liên quan đến một chủ đề cụ thể sẽ giúp bạn ghi nhớ tốt hơn và dễ dàng áp dụng chúng trong giao tiếp.

Cách thực hiện:

• Chọn một chủ đề cụ thể: Bạn có thể bắt đầu với các chủ đề quen thuộc như “thực phẩm”, “công việc”, “du lịch”, hoặc “gia đình”. Sau đó, tìm kiếm và học tất cả các từ vựng liên quan đến chủ đề đó.
• Học theo cụm từ: Không chỉ học từng từ riêng lẻ, bạn nên học cả cụm từ hoặc câu liên quan đến chủ đề đó. Ví dụ, thay vì học từ "restaurant" (nhà hàng) riêng lẻ, bạn có thể học cụm từ "go to a restaurant" (đi ăn nhà hàng).
• Tạo sơ đồ tư duy (mind map): Sử dụng sơ đồ tư duy để liên kết các từ với nhau theo từng nhóm chủ đề. Ví dụ, từ "thực phẩm" có thể liên kết với "fruits" (trái cây), "vegetables" (rau củ), "meat" (thịt),...

Lời kết

Trên đây là một số sai lầm phổ biến khi học từ vựng tiếng Anh mà STUDY4 đã ghi nhận từ kinh nghiệm của các học viên. Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn tự tin hơn trong việc chinh phục vốn từ vựng tiếng Anh.